Natuurlijke glazuren

Er loopt in het atelier een permanent project rond glazuren vervaardigd op basis van gesteenten die vrij in de natuur te vinden zijn. Door hun specifieke samenstellingen hebben de meeste gesteenten in de oven maar een klein beetje hulp nodig om te smelten, sommigen deden het lang geleden al eens, diep in de aardkorst. Dan stolden ze, soms apart, soms erg met elkaar verweven. Als we in het atelier de juiste partners terug bij elkaar brengen kunnen we deze gesteenten opnieuw doen smelten. Snel afkoelen levert dan een glasachtige materie, het glazuur van de pottenbakker..

Sommige van de interessantste gesteenten zijn makkelijk te vinden, voor anderen is wat meer moeite nodig - sedimentaire gesteenten zoals zandsteen en klei, metamorfe gesteenten zoals schist en gneiss, stollingsgesteenten zoals basalt, graniet en gabbro’s en zelfs afval van tin- en kopermijnen - de gesteenten die we gebruiken komen allemaal uit Cornwall, Bretagne, de Ardèche of de Ardennen.

Het proces

De gesteenten krijgen eerst de kans om te drogen. Dan worden de grootste stukken handmatig zoveel mogelijk verkleind waarna ze worden gecalcineerd op 1000°C. Door de thermische spanningen ontstaan er barsten die zich nog verder openen door de rotsen op ongeveer 200°C af te schrikken in koud water. Dan worden ze handmatig verder verkleind om uiteindelijk in de kogelmolen vermaald te worden tot een korrelgrootte van ongeveer 150 micron. Het gruis is nu klaar voor gebruik.

Testen…

Nu komt het erop neer om de gekozen gesteenten correct te combineren, onderling, met assen van hout of grassen of met eerder ‘klassieke’ grondstoffen. Om samenstellingen te bedenken die, misschien, een interessant resultaat zullen opleveren komt enig chemisch inzicht en kennis van wat een glazuur precies is van pas. Maar ook gezond verstand, bestaande literatuur en de mening van collega‘s zijn van onschatbare waarde. Ondanks alle mogelijke kennis zijn er dikwijls meerdere cycli nodig om een glazuur met de gewenste eigenschappen te bekomen, maar voldoening is, zoals steeds, in verhouding met de inspanningen..